Retrospect in retirement of delay : The solo recordings

Modal jazz is een aan hard bop verwante jazzstijl waarin bij het improviseren niet de akkoorden maar kerktoonladders als uitgangspunt dienen. Op basis van kerktoonladders, in het Engels ‘modes’ genaamd, werd vanaf eind jaren vijftig een nieuw harmonisch en melodisch vocabulaire ontwikkeld. De ritmische begeleiding bleef daarbij nog wel gebaseerd op die van de hard bop. Milestones (1958) van Miles Davis is één van de eerste bekende modale jazzstukken. Davis’ album Kind Of Blue (1959) en John Coltrane’s compositie Impressions zijn monumenten van de modal jazz.

Free jazz is de jazzstijl waarin de vertrouwde structuur van een ‘song’, bestaande uit akkoorden, melodieën en vaste ritmische patronen en tempo, grotendeels ontbreken en waarin energievaak de plaats inneemt van schoonheid. Spontaniteit staat daarbij hoog in het vaandel. Free jazz ontstond als min of meer officiële stroming in 1960, het jaar waarin altsaxofonist Ornette Coleman een album getiteld Free Jazz uitbracht. Hij speelde akkoordloze stukken, waarin melodie en ritme het voor het zeggen hadden. In de jaren zestig was de term avantgarde een synoniem voor free jazz en in de decennia die volgden gaven de meeste musici zelfs de voorkeur aan dit eerste label omdat zij het woord ‘free’ misleidend vonden: hun muziek was namelijk vaak (toch) zeer georganiseerd.