(bron: wikipedia)Peggy Lee, artiestennaam van Norma Dolores Egstrom, (Jamestown (North Dakota), 26 mei 1920 – Bel-Air (Los Angeles), 21 januari 2002) was een Amerikaanse jazz- en popzangeres, songwriter, componist en actrice, bekend om haar verleidelijke, hese stem en gereserveerde 'coole' zangstijl....
meer
Thelonoius Monk is een van de meest invloedrijke jazzpianisten en –componisten van de afgelopen eeuw. Een van zijn bekendste composities is Round Midnight, een stuk waarin de stijl van Monk goed is te herkennen: alle noten worden even ferm en duidelijk gespeeld. Ook het abrupte afbreken van sommige noten is kenmerkend voor de pianist. Monk heeft gedurende dertig jaar veel succes en speelt samen met de grootste jazzartiesten waaronder Miles Davis, John Coltrane en Sonny Rollins. Hij heeft wel zo nu en dan last van een psychische aandoening en halverwege de jaren zeventig trekt hij zich terug in een verzorgingshuis. Er staat wel een piano, maar Monk speelt nooit meer. In 1982 overlijdt Thelonious Monk op 64-jarige leeftijd aan een beroerte.
Het lukte Billie Holiday, het schoolvoorbeeld van een jazzzangeres, altijd om haar hart te leggen in elk liedje dat ze zong. Met haar frêle stem en bondige stijl wist ze zelfs de meest luchtige popliedjes een hartverscheurende draai mee te geven. Haar beste muziek zit vol emotie, zowel vrolijkheid als wanhoop, en maar weinig muzikanten wisten dat gevoel te evenaren. Van het midden van de jaren dertig tot het midden van de jaren veertig bevond Lady Day zich op de top van haar kunnen. Ze nam albums op met vele zwaargewichten uit de jazz, zoals Benny Goodman, Duke Ellington en Lester Young. In de late jaren veertig leidde haar heftige liefdesleven en haar drank- en drugsgebruik tot problemen, waarbij ze uiteindelijk ook met de sterke arm der wet in aanraking kwam. Ook Holidays gezondheid holde achteruit, wat uiteindelijk leidde tot haar dood in 1959. Haar woelige privéleven zorgde dat ze in haar tijd de krantenkoppen haalde, haar unieke talent maakte haar tot een tijdloze legende.
Charles Mingus legde alles wat hij in zich had aan ervaring in zijn spel. Hij was een krachtige en virtuoze bassist. Als componist putte hij uit de gehele jazzgeschiedenis, wat resulteerde in werk van indrukwekkende schoonheid. Maar hij was vooral een artiest wiens compromisloze geest zowel controverse als bewondering opriep. In de jaren veertig en vijftig werkte hij als bassist voor iedereen van Kid Ory en Louis Armstrong tot Charlie Parker en Thelonious Monk. Begin jaren vijftig maakte hij zijn eerste opnamen als bandleider, aan het eind van dat decennium was hij op de top van zijn kunnen als bandleider, arrangeur en componist. Hij verwerkte de invloed van gospel, blues en Europese klassieke componisten tot een bigband jazz formule, met een innovatieve en volledig unieke sound. Mingus overleed in 1979, maar zijn invloed op volgende muzikale generaties is onuitwisbaar.
Als hét fotomodel van de cooljazz in jaren vijftig was Chet Baker een tijdlang het icoon van de sensitieve subcultuur van dat decennium. Maar in plaats van de ladder van beroemdheid te bestijgen bleef hij een outsider, de belangrijkste onder de ’beautiful losers’. De daaropvolgende dertig jaar verscheen hij in en uit de schijnwerpers door briljante momenten af te wisselen met fysieke aftakeling en persoonlijke misère. Nadat zijn tanden uit zijn mond werden geslagen bij een drugsgerelateerde vechtpartij, stopte hij lange tijd met spelen. Toen hij eindelijk zijn comeback maakte, bleek hij een nog steeds krachtige, maar rusteloze geestverschijning. In 1987 verscheen de met gejuich ontvangen Baker-documentaire Let’s Get Lost, maar een jaar later, onder invloed van drugs, viel Baker uit het raam van een Amsterdams hotel en stierf een dood die net zo tragisch was als zijn door genialiteit gekenmerkte leven.
(bron: wikipedia)Blossom Dearie (East Durham (New York), 28 april 1924 - New York City (New York), 7 februari 2009) was een Amerikaanse jazzzangeres en -pianiste (vocale jazz, cool jazz, bebop, swing, ballads). Haar stem wordt vaak omschreven als een beetje meisjesachtig.-
Als kind leerde ze piano spelen, maar dit was klassieke muziek. Toen ze tiener was, kreeg ze belangstelling voor jazz en ging ze deze muziek spelen. Na haar middelbare school trok ze naar New York om een... meer
(bron: wikipedia)Julie London, geboren als Gayle Peck (Santa Rosa (Californië), 26 september 1926 – Encino (Los Angeles), 18 oktober 2000) was een Amerikaanse zangeres en actrice.
Gayle Pecks ouders waren vaudeville-artiesten. Toen ze 14 was, vestigden ze zich in Los Angeles. Kort daarna begon ze op te treden in films. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ze een populaire pin-up bij de Amerikaanse soldaten.
In 1947 trouwde ze met acteur, regisseur en producer Jack Webb. Het paar kreeg twee dochters. Ze... meer
(bron: wikipedia)Wayne Shorter (Newark (New Jersey), 25 augustus 1933 – Los Angeles, 2 maart 2023) was een Amerikaans jazz-saxofonist en -componist.-
Shorter speelde bij Horace Silver en Maynard Ferguson voordat hij in 1959 tot Art Blakey's Jazz Messengers toetrad. Van 1964 tot 1969 maakte hij – naast Herbie Hancock, Ron Carter en Tony Williams – deel uit van het Second Great Quintet van Miles Davis. Met toetsenist Joe Zawinul, die hij bij Davis had leren kennen, en de Tsjechische bassist Miroslav... meer
(bron: wikipedia)Eartha Mae Kitt (North (South Carolina), 17 januari 1927 – New York, 25 december 2008) was een Amerikaans actrice en jazz-zangeres. Ze was een ster van het witte doek, theater en televisie. Bij het grote publiek was ze vooral bekend door haar rol als Catwoman in de televisieserie Batman in de jaren zestig, en als zangeres van de zwoele kersthit Santa Baby in 1952. De regisseur Orson Welles noemde haar ooit the most exciting woman in the world - de... meer
(bron: wikipedia)Nathaniel Adams Coles (Montgomery, 17 maart 1919 - Santa Monica, 15 februari 1965) was een Amerikaanse jazzzanger, pianist en songwriter. Cole wordt algemeen beschouwd als een van de beste mannelijke vocale jazz- en balladvertolkers van de jaren vijftig en zestig.
Nat "King" Cole, zoals hij meestal genoemd wordt, werd in Montgomery, Alabama geboren.
Op vierjarige leeftijd verhuisde het gezin naar Chicago. Nats vader was slager en diaken in de True Light Baptist Church. De jonge Nat werd door zijn moeder,... meer
Ondanks een harde, liefdeloze jeugd wist Etta James (echte naam: Jamesetta Hawkins) uit te groeien tot een belangrijke zangeres van rhythm-and-blues, soul en later ook jazzmateriaal. Haar hoogtijdagen beleefde ze in de jaren zestig toen ze een reeks sterke songs (onder meer At Last, Tell Mama en I’d Rather Go Blind) opnam voor het beroemde Chess Records. In latere jaren leed ze onder de drugs- en eetverslavingen waardoor haar productie laag bleef. Nadat ze in 1988 definitief afkickte, nam ze nog een aantal goede albums op. Haar doorleefde stem was een rolmodel voor jongere zangeressen. Onder meer Janis Joplin, Beyoncé en Adele zongen nummers die door Etta James bekend waren geworden.
In de jaren twintig speelde Stephane Grappelli (1908) als violist en pianist in bars en clubs in Parijs. Daar ontmoette hij gitarist Django Reinhardt met wie hij in 1934 het Quintette Du Hot Club De France oprichtte. Dit was een van de eerste jazzbands waarvan de leden alleen snaarinstrumenten bespeelden. Hun muziek was een unieke mix van zigeunermuziek en jazzimprovisatie en vormde de grondslag voor de gypsy jazz. Na Reinhardt’s overlijden in 1953 deed Grappelli vele gigs met verschillende muzikanten. In 1969 speelde hij voor de eerste maal in de VS, onder meer op het Newport Jazz Festival. Daarna werd hij een graag geziene gast op vele internationale jazzfestivals. Grappelli staat bekend om zijn romantische speelstijl, geworteld in het swing-tijdperk.
Nina Simone was een geweldig pianiste, een meeslepend vocaliste en een compromisloze persoonlijkheid. Met haar politiek-maatschappelijk bewustzijn en brede smaak onderscheidde ze zich van de concurrentie. Haar interpretaties van soul, jazz, blues en standards zijn verbluffend en uniek, niet voor niets noemen de fans haar “The Goddess”. Ze vestigde haar naam als jazzgrootheid met een ontroerende vertolking van George Gershwins I Loves You Porgy. Tot haar invloedrijke werk uit de jaren zestig behoren Forbidden Fruit en I Put A Spell On You. Een van haar singles, Don’t Let Me Be Misunderstood, werd later een wereldhit voor The Animals. Later zou ze minder regelmatig opnemen, maar in 1987, tijdens een periode waarin ze zich vrijwillig had teruggetrokken in Frankrijk, had ze een toevalshit nadat haar versie (uit de jaren vijftig) van My Baby Just Cares For Me was gebruikt in een tv-reclame. Simone overleed in 2003 in haar huis in Frankrijk. Ze werd 70 jaar.
“The incredibly lovely sound of Stan Getz”. Wel wat zelfingenomen om zoiets van jezelf te zeggen, maar Stan Getz had wel gelijk. Vrijwel geen enkele andere saxofonist kon zo’n lyrisch geluid halen uit zijn tenor. Met dat geluid en zijn vloeiende lijnen was Getz veel te horen op bossa nova-cd’s en zelfs enkele smooth fusion albums. Daardoor zou je haast vergeten dat hij een geweldig improvisator was in een stijl die het midden hield tussen cool jazz en hard bop. Getz (1927) maakte eind jaren veertig indruk als frontman van de Four Brothers, de beroemde saxofoonsectie van het orkest van Woody Herman. Daarna begon hij kleine groepen te leiden met onder meer Jimmy Raney en Horace Silver. Zijn grootste succes, commercieel gezien, scoorde hij in een Braziliaans getinte samenwerking met gitarist Charlie Byrd en de bossa nova-hits Desafinado en The Girl From Ipanema.
Ella Fitzgerald was de belangrijkste uitvoerende van het American Popular Songbook, vanwege haar onvergelijkbare kwaliteiten en zorgvuldige materiaalkeuze. Met producer Norman Granz legde ze aan verschillende componisten gewijde ‘songbooks’ op vinyl vast. Daarmee maakte Fitzgerald definitieve versies van de liederen van de belangrijkste Amerikaanse songschrijvers. Fitzgerald had een enorm stembereik en gedurende het grootste deel van haar carrière behield haar stem de jeugdige, licht vibrerende klank. Daardoor klonken haar versies opvallend fris, vooral haar ‘scat’-materiaal. Hoewel vele uitstekende artiesten haar hebben opgevolgd, zal er hoogstwaarschijnlijk nooit meer iemand opstaan die het American Songbook zo subliem vertolkt.
(bron: wikipedia)Milton (Milt) Jackson (Detroit, 1 januari 1923 – New York, 9 oktober 1999) was een legendarische Amerikaanse jazz-vibrafonist, die vooral bekend werd met het Modern Jazz Quartet, een van de langst bestaande bands in de geschiedenis van de jazz. De populariteit van dit viertal muzikanten was, aldus Jackson, vooral te danken aan de manier waarop geïmproviseerd werd op klassieke muziek, wat leidde tot een combinatie van klassiek met jazz en pop.
Jackson begon op 7-jarige leeftijd als zanger. Hij zong... meer
Aretha Franklin is een van de belangrijkste en meest invloedrijke soulzangeressen van de twintigste eeuw. De dochter van de beroemde dominee C.L. Franklin begon in de jaren vijftig als tiener met het zingen van gospels in haar geboortestad Memphis. Later zong ze ook jazz en pop. Ze werd pas werkelijk populair in de jaren zestig met een aantal opvallende rhythm-and-blueshits op het Atlantic-label. Respect, Chain Of Fools en veel andere songs leverden haar de titel ‘Queen Of Soul’ op. Franklins krachtige en emotionele stem raakt feilloos het hart van de luisteraar. In de top 10 van beste zangeressen van de twintigste eeuw mag Aretha Franklin niet ontbreken.
Trompettist John Birks “Dizzy” Gillespie was een van de grondleggers van de bebop. Gillespie (1937, Cheraw, South Carolina) speelde trompet in bigbands van achtereenvolgens Teddy Hill en Cab Calloway. In nachtelijke jamsessies in Minton's Playhouse in New York overschreed hij samen met gelijkgestemden als saxofonist Charlie Parker, pianist Thelonious Monk en drummer Kenny Clarke de grenzen van de swing door te experimenteren met harmonische vernieuwingen, complexe thema’s, hoge tempo’s en verrassende ritmische accenten. Gillespie, tegelijkertijd de leidende theoreticus en grootste entertainer van de bebop, leidde eigen combo’s en een bebopbigband. Hij voegde meer en meer Afro-Cubaanse elementen toe aan de bebop en werd zo een wegbereider voor de latin jazz. Zijn karakteristieke verschijning met schuin omhoog gebogen trompet en enorm uitpuilende wangen deden haast vergeten dat hij een virtuoos trompettist was.
Lena Horne begon als jazz-zangeres in de beroemde Cotton Club, maar brak door als actrice. Ze was één van de eerste donkere actrices in Hollywood. In 1947 trouwde ze met dirigent Lennie Hayton. In de jaren daarna richtte ze zich ook meer op haar zangcarrière. Voor de albums The Lady And Her Music (1981) en An Evening With Lena Horne (1995) werd de zangeres onderscheiden met een Grammy. Daarnaast zette ze zich, samen met gospelzanger Paul Robeson, onvermoeibaar in voor de gelijke behandeling van Afro-Amerikanen.
Er bestaan maar weinig muzikanten in de moderne popmuziek die werkelijk ‘geniaal’ kunnen worden genoemd, maar in het geval van Ray Charles is deze typering terecht. Zijn oorspronkelijke manier van zingen, met invloeden uit zowel gospel als popmuziek, heeft nadien talloze grote zangers geïnspireerd. In zijn lange, productieve carrière als platenartiest, die begon in 1949, was Charles misschien wel de beste vertolker van popmuziek van na de oorlog. Als begaafd pianist, songwriter en vocalist werd hij een meester in iedere stijl die hij aanpakte, zoals rhythm-and-blues, country, blues en soul. De man die onuitwisbare rhythm-and-bluesklassiekers schreef als I Got A Woman en What’d I Say overleed in 2004 als een meervoudig legende. Datzelfde jaar zorgde een opvallende acteerprestatie van Jamie Foxx, in de biografische film Ray, voor een waardig cineastisch eerbetoon.
(bron: wikipedia)Sidney Bechet (New Orleans, 14 mei 1897 – Garches (Frankrijk), 14 mei 1959) was een Amerikaans jazzsaxofonist, klarinettist en componist. Bechet was naast Jelly Roll Morton en Louis Armstrong een van de belangrijkste solisten uit de beginperiode van de jazz.
In 1912 kwam hij bij de Eagle Band uit New Orleans als klarinettist. Met Will Marion Cook's Syncopated Orchestra en Louis Mitchell's Jazz Kings speelde hij in 1919 in Europa. Daar kocht hij een sopraansaxofoon en sindsdien was dit zijn... meer
Pianist Oscar Peterson (Canada, 1925) was een van jazzartiesten met de meeste opgenomen albums. Aan het begin van zijn carrière ging hij een samenwerking aan met producer Norman Granz en sinds de jaren vijftig was hij een van de steunpilaren van Granz’ labels (Verve en Pablo). Peterson werkte hoofdzakelijk in triobezettingen met afwisselend gitaar & bas of bas & drums, maar deed ook solo-optredens en concerten met grotere groepen en een volledig orkest. Hij beschikte over een fabuleuze techniek waarmee hij altijd krachtige swingende muziek wist te produceren in een unieke eigen stijl die het midden hield tussen swing en bop.
Tony Bennett werd in 1926, in Queens, New York geboren als Anthony Dominick Benedetto. Al op jonge leeftijd trad hij op als zanger en had hij ambities om van zingen zijn beroep te maken. School, werk en de Tweede Wereldoorlog weerhielden hem er niet van deze ambitie te verwezenlijken. Die kans kreeg hij toen hij werd 'ontdekt' door Bob Hope, die hem ook adviseerde zijn naam te veranderen in Tony Bennett. In 1950 kreeg Bennett een platencontract en begin jaren vijftig waren er de eerste grote successen met diverse top 5-hits. Ondanks de populariteit van de rock-'n-roll slaagde hij erin dit succes te blijven behouden. Hij ontwikkelde zich tot een crooner in de stijl van zijn voornaamste concurrent Frank Sinatra en begon zich te interesseren voor de expressiemogelijkheden die de jazz bood.
Eind jaren zestig was er een kentering in de populariteit van Bennett en de platenverkoop daalde, maar toen eind jaren zeventig de waardering voor de traditionele 'standards' weer toenam, kwam Bennett weer volop in de belangstelling, ook van jongere generaties. Dat bewees hij met zijn succesvolle comebackalbum MTV Unplugged (1994), waarvoor hij de Grammy voor album van het jaar ontving. Bennett is een van de laatst overgeblevenen van de haast uitgestorven generatie van crooners die, gehuld in smoking en met orkest en pianist, de nummers uit het 'Great American Songbook' vertolken.
(bron: wikipedia)Doris Mary Ann Kappelhoff (Cincinnati, 3 april 1924) is een Amerikaans zangeres, actrice en dierenactiviste. Ze werd bekend onder de artiestennaam Doris Day.
Doris Day is van Duitse afkomst. Zij speelde in 39 speelfilms en heeft in Amerika het imago van "buurmeisje" ('girl next door').
Doris Day heeft haar grote populariteit te danken aan haar rollen in musicals en romantische komedies:
en een aantal succesvolle filmliedjes:
In 1975 verschenen haar memoires onder de titel Doris Day: her own story.
Van... meer
‘Saxophone Colossus’ is een passende beschrijving voor deze tenorsaxofonist die tot de grootste levende jazzartiesten wordt gerekend. Sonny Rollins maakte zijn eerste platenopname op zijn negentiende, eind jaren veertig van de vorige eeuw. In tegenstelling tot Parker en Coltrane was de grootte van zijn talent onmiddellijk duidelijk. Na het onderzoeken van de hard-bop van begin jaren vijftig, nam hij van Monk het idee over om de melodie in plaats van de akkoorden als uitgangspunt te nemen in zijn improvisaties. Als een meer stadse en sardonische tegenhanger van Coltrane met zijn bezwerende zoektochten, is Rollins in staat om urenlange, onbegeleide solo’s te spelen met eindeloze variaties, voortgebracht door de meest krachtige sound die ooit uit een saxofoon werd gewrongen.
Frank Sinatra is een waar icoon binnen de Amerikaanse muziek. Hij definieerde de naoorlogse, verfijnde popzang en vertoefde meer dan vijftig jaar in de schijnwerpers. Na in zijn beginjaren te hebben gewerkt met Harry James, Tommy Dorsey en anderen, werd Sinatra in één klap wereldberoemd met hitalbums en Hollywoodfilms. Zijn hippe, onderkoelde voordracht was het toonbeeld van cool. Tegelijk had hij een nuchtere manier van doen waarmee hij het publiek makkelijk voor zich innam. Zijn carrière kenmerkte zich door hoge toppen en diepe dalen – de details van zijn privéleven waren niet altijd geschikt voor de openbaarheid – maar tot het einde van zijn leven toe werd bij iedere comeback de enorme loyaliteit van zijn fans alleen maar groter.