Rivalen : 1967-1974 ballet music ; vol.5

De term ‘avantgarde’ stamt uit het leger. Het is een benaming voor de troepen, die als eersten onbekend terrein verkennen. De term duikt ook op in de kunst en geldt zowel in jazz als klassieke muziek als benaming voor de meest gedurfde stijlen. In popmuziek spotten avantgarde-artiesten met de wetten van popliedjes. Hoewel een avantgarde-componist het liefst zonder regels werkt, zijn afwijkende ritmes en toonsoorten in zijn muziek eerder regel dan uitzondering. De jaren zestig waren een gouden tijd voor de avantgarde. Veel rockbands improviseren er op los. Artiesten als Frank Zappa, Captain Beefheart en Soft Machine stoeiden met free jazz en atonale muziek. Avantgardisten pikken ook als eerste nieuwe instrumenten (synthesizers) en technieken (cut-up, sampling) op.

Het woord ballet komt van ‘ballare’, wat ‘dansen’ betekent in het Italiaans. In dit land wordt in de vijftiende eeuw de hofdans gecultiveerd. De Franse koningen zijn gek op de Italiaanse hofdansen en dansen zelf mee in zogenaamde hofballetten. Lodewijk XIV sticht de allereerste balletacademie en wordt daarmee als grondlegger gezien van het klassieke ballet ofwel de Westerse academische theaterdans. In de barok vormen balletten meestal een onderdeel van opera’s en toneelstukken. Pas langzamerhand ontstaat het verhalende ballet dat tot een hoogtepunt komt in de romantiek met avondvullende balletten als Giselle, Zwanenmeer en Doornroosje, waarvoor componisten als Tsjaikovski hun beste muziek componeren. In de twintigste eeuw begint het verzet tegen het academische klassieke ballet. De moderne dans komt op en krijgt zijn eigen dansscholen. Het moderne ballet wordt een kunstvorm die zich op allerlei manieren kan uiten: in het theater maar ook op straat, met muziek of zonder.