Trompettist en zanger Louis Armstrong is misschien wel de meest invloedrijke artiest in de geschiedenis van de jazz. Hij begon in de jaren twintig in de "hot" bands van New Orleans en was een van de eersten die solo-improvisatie in het jazzidioom integreerden. In de komende decennia veranderde zijn stijl nauwelijks, maar hij had vele volgelingen. Armstrong, die ook bekend was onder de koosnaam "Satchmo", was een van de meest geliefde figuren in de Amerikaanse populaire muziek. Zijn vruchtbare opnamecarrière, en het tijdloze karakter van zijn muziek, dragen er zorg voor dat zijn erfenis zal blijven voortbestaan.
meer‘Saxophone Colossus’ is een passende beschrijving voor deze tenorsaxofonist die tot de grootste levende jazzartiesten wordt gerekend. Sonny Rollins maakte zijn eerste platenopname op zijn negentiende, eind jaren veertig van de vorige eeuw. In tegenstelling tot Parker en Coltrane was de grootte van zijn talent onmiddellijk duidelijk. Na het onderzoeken van de hard-bop van begin jaren vijftig, nam hij van Monk het idee over om de melodie in plaats van de akkoorden als uitgangspunt te nemen in zijn improvisaties. Als een meer stadse en sardonische tegenhanger van Coltrane met zijn bezwerende zoektochten, is Rollins in staat om urenlange, onbegeleide solo’s te spelen met eindeloze variaties, voortgebracht door de meest krachtige sound die ooit uit een saxofoon werd gewrongen.
Trompettist John Birks “Dizzy” Gillespie was een van de grondleggers van de bebop. Gillespie (1937, Cheraw, South Carolina) speelde trompet in bigbands van achtereenvolgens Teddy Hill en Cab Calloway. In nachtelijke jamsessies in Minton's Playhouse in New York overschreed hij samen met gelijkgestemden als saxofonist Charlie Parker, pianist Thelonious Monk en drummer Kenny Clarke de grenzen van de swing door te experimenteren met harmonische vernieuwingen, complexe thema’s, hoge tempo’s en verrassende ritmische accenten. Gillespie, tegelijkertijd de leidende theoreticus en grootste entertainer van de bebop, leidde eigen combo’s en een bebopbigband. Hij voegde meer en meer Afro-Cubaanse elementen toe aan de bebop en werd zo een wegbereider voor de latin jazz. Zijn karakteristieke verschijning met schuin omhoog gebogen trompet en enorm uitpuilende wangen deden haast vergeten dat hij een virtuoos trompettist was.
Trompettist Clark Terry (14 december 1920- 21 februari 2015) begon zijn professionele carrière begin jaren veertig in lokale bands in zijn geboortestad St. Louis. Na de Tweede Wereldoorlog kwam hij terecht in de band van Lionel Hampton. Van 1948 tot 1951 maakte hij deel uit van het orkest van Count Basie. Daarna stapte hij over naar de big bands van Duke Ellington (1951-1959) en Quincy Jones (1960). Terry had met zijn spelopvatting grote invloed op andere trompettisten, bijvoorbeeld Miles Davis. Ook was hij een pionier van de bugel (flügel horn) in de jazz. Terry was zowel thuis in de swing als de hardbop en stond bekend om zijn techniek en goede humor. In de jaren zestig werkte hij voor de Amerikaanse omroep NBC, waar hij regelmatig optrad in de band van de Tonight Show. Hij werd ook beroemd als scat-zanger en scoorde een hit met Mumbles, dat vervolgens ook zijn bijnaam zou blijven. Na zijn periode bij NBC ging Terry aan de slag als studiomuzikant en docent en leidde hij enkele eigen bands. Hij trad over de hele wereld op tijdens festivals, speelde in clubs en nam platen op, als leider en als sideman.
Toen altsaxofonist Cannonball Adderley zijn opwachting maakte in de New Yorkse jazz-scene in 1955 viel hij onmiddellijk op met zijn van blues doordrenkte toon en swingende timing. Enkele jaren later vroeg Miles Davis hem om zijn befaamde Quintet uit te breiden tot een sextet. Met deze groep nam hij het baanbrekende album Kind Of Blue op. In de jaren zestig, waarin vele jazzmuzikanten zochten naar nieuwe vormen, hield Adderley in een kwintet samen met zijn broer Nat, vol overtuiging vast aan de door gospel en blues beïnvloedde souljazz. Hits als Mercy, Mercy, Mercy (1967) brachten jazz dichter bij rockmuziek, zonder compromissen te sluiten.
Als hét fotomodel van de cooljazz in jaren vijftig was Chet Baker een tijdlang het icoon van de sensitieve subcultuur van dat decennium. Maar in plaats van de ladder van beroemdheid te bestijgen bleef hij een outsider, de belangrijkste onder de ’beautiful losers’. De daaropvolgende dertig jaar verscheen hij in en uit de schijnwerpers door briljante momenten af te wisselen met fysieke aftakeling en persoonlijke misère. Nadat zijn tanden uit zijn mond werden geslagen bij een drugsgerelateerde vechtpartij, stopte hij lange tijd met spelen. Toen hij eindelijk zijn comeback maakte, bleek hij een nog steeds krachtige, maar rusteloze geestverschijning. In 1987 verscheen de met gejuich ontvangen Baker-documentaire Let’s Get Lost, maar een jaar later, onder invloed van drugs, viel Baker uit het raam van een Amsterdams hotel en stierf een dood die net zo tragisch was als zijn door genialiteit gekenmerkte leven.
(bron: wikipedia)Lee Morgan (Philadelphia, 10 juli 1938 - New York, 19 februari 1972) was een Amerikaanse hard bop-jazztrompettist.
Lee Morgan was een van de iconen van de hard bop jazz. Zijn carrière als trompettist duurde van midden jaren 50 tot begin 1970. Na als kind te zijn begonnen op de vibrafoon, maakte Morgan op 14-jarige leeftijd de overstap naar de trompet. Zijn grootste invloed was Clifford Brown van wie hij een aantal muzieklessen kreeg vlak voor deze verongelukte bij een auto-ongeval.... meer
(bron: wikipedia)Wardell Gray (Oklahoma City, 13 februari 1921 - Las Vegas, 25 mei 1955) was een saxofonist (tenorsaxofoon en altsaxofoon) in de moderne jazz (swing en bop).
Gray groeide op in Detroit, waar hij op aanraden van zijn zwager klarinet begon te spelen. Nadat hij een plaat van Lester Young had gehoord, koos hij voor de tenorsaxofoon. Hij speelde in de bands van Isaac Goodwin, Dorothy Patton, Jimmy Raschel en Benny Carew., allemaal groepen in Michigan. In de periode 1943-1945 tourde... meer
(bron: wikipedia)Dexter Gordon (Los Angeles, 27 februari 1923 – Philadelphia, 25 april 1990) was een Amerikaans tenorsaxofonist. Hij wordt beschouwd als een van de eerste bebop tenorsaxofonisten. Op een uit 1948 daterende foto, genomen tijdens een optreden in The Royal Roost, staat hij afgebeeld terwijl hij een sigaret rookt. Deze foto zou later een van de iconen uit de geschiedenis van de jazz worden. Gordon was een grote man van meer dan 1m90, vandaar zijn bijnaam Long Tall Dexter. In 1986... meer
“The incredibly lovely sound of Stan Getz”. Wel wat zelfingenomen om zoiets van jezelf te zeggen, maar Stan Getz had wel gelijk. Vrijwel geen enkele andere saxofonist kon zo’n lyrisch geluid halen uit zijn tenor. Met dat geluid en zijn vloeiende lijnen was Getz veel te horen op bossa nova-cd’s en zelfs enkele smooth fusion albums. Daardoor zou je haast vergeten dat hij een geweldig improvisator was in een stijl die het midden hield tussen cool jazz en hard bop. Getz (1927) maakte eind jaren veertig indruk als frontman van de Four Brothers, de beroemde saxofoonsectie van het orkest van Woody Herman. Daarna begon hij kleine groepen te leiden met onder meer Jimmy Raney en Horace Silver. Zijn grootste succes, commercieel gezien, scoorde hij in een Braziliaans getinte samenwerking met gitarist Charlie Byrd en de bossa nova-hits Desafinado en The Girl From Ipanema.
Begaafd saxofonist, excellent trompettist, bejubeld componist en arrangeur, klarinettist en zanger: Benny Carter (1907-2003) was van vele markten thuis. Deze coryfee van het swing-tijdperk werkte als bandleider en arrangeur in New York voordat hij in 1936 naar Londen vertrok om te gaan arrangeren voor het BBC Dance Orchestra. Enkele jaren later keerde hij terug naar de VS om een eigen big band te leiden en zich vervolgens in Hollywood te vestigen als componist van filmscores en tv-thema’s. Daarnaast bleef hij schrijven voor zangers en bands, met onder meer Count Basie als gretig afnemer. Tot op hoge leeftijd bleef Carter actief als saxofonist. Zijn heldere en vibratoloze sound is op vele albums te horen.
Door geniale virtuositeit te combineren met pure emotie op de altsaxofoon, had Charlie Parker in zijn tijd maar weinig concurrenten. En na hem zou het nooit meer hetzelfde zijn. Als één van de uitvinders van de bebop (samen met Dizzy Gillespie, Bud Powell en anderen), introduceerde Charlie ‘Bird’ Parker nieuwe mogelijkheden voor expressie, één die een indrukwekkende techniek koppelde aan gedegen muzikale kennis en vooral: het vermogen om complexe ideeën simpel, oprecht en onweerstaanbaar uit te voeren. Parker overleed op 34-jarige leeftijd en liet een erfenis na die velen trachtten te evenaren maar door niemand werd overtroffen.
(bron: wikipedia)Sidney Bechet (New Orleans, 14 mei 1897 – Garches (Frankrijk), 14 mei 1959) was een Amerikaans jazzsaxofonist, klarinettist en componist. Bechet was naast Jelly Roll Morton en Louis Armstrong een van de belangrijkste solisten uit de beginperiode van de jazz.
In 1912 kwam hij bij de Eagle Band uit New Orleans als klarinettist. Met Will Marion Cook's Syncopated Orchestra en Louis Mitchell's Jazz Kings speelde hij in 1919 in Europa. Daar kocht hij een sopraansaxofoon en sindsdien was dit zijn... meer
(bron: wikipedia)Benjamin David (Benny) Goodman, bijnaam The King of Swing (Chicago, 30 mei 1909 - New York City, 13 juni 1986) was een beroemd Amerikaans jazzmusicus.
Als zoon van arme Joodse immigranten leerde hij klarinet spelen in een jeugdorkest dat door een goed doel werd gefinancierd. Op school leerde hij drummer Dave Tough kennen. Hij bleek al op jonge leeftijd een getalenteerd muzikant en speelde mee met The Austin High School Gang. Op twaalfjarige leeftijd imiteerde hij al de bekende bandleider... meer
(bron: wikipedia)Red Norvo (Beardstown (Illinois), 31 maart 1908 - Santa Monica (California), 6 april 1999) was een van de eerste vibrafonisten in de jazz. Hij leverde een belangrijke bijdrage aan de integratie van de xylofoon en vibrafoon in de jazz.
Norvo werd geboren als Kenneth Norville in Beardstown in Illinois. Het verhaal gaat dat hij op jonge leeftijd zijn pony verkocht om zijn eerste marimba aan te kunnen schaffen. Norvo's carrière begon in Chicago in 1925, toen hij speelde in de... meer
(bron: wikipedia)Thomas 'Fats' Waller (New York, 21 mei 1904 - Kansas City (Missouri), in de Santa Fé Express, 15 december 1943) was een Amerikaans jazzmuzikant. Hij was organist en pianist.
Fats Waller werd geboren als de zoon van een dominee. In de kerk leerde hij spelen op het orgel, vergezeld door zijn moeder.
In 1918 boekte Waller zijn eerste succesje, nadat hij een talentenjacht had gewonnen met het spelen van Carolina Shout van James P. Johnson. Hij had dit nummer leren... meer
(bron: wikipedia)Nathaniel Adams Coles (Montgomery, 17 maart 1919 - Santa Monica, 15 februari 1965) was een Amerikaanse jazzzanger, pianist en songwriter. Cole wordt algemeen beschouwd als een van de beste mannelijke vocale jazz- en balladvertolkers van de jaren vijftig en zestig.
Nat "King" Cole, zoals hij meestal genoemd wordt, werd in Montgomery, Alabama geboren.
Op vierjarige leeftijd verhuisde het gezin naar Chicago. Nats vader was slager en diaken in de True Light Baptist Church. De jonge Nat werd door zijn moeder,... meer
Pianist Oscar Peterson (Canada, 1925) was een van jazzartiesten met de meeste opgenomen albums. Aan het begin van zijn carrière ging hij een samenwerking aan met producer Norman Granz en sinds de jaren vijftig was hij een van de steunpilaren van Granz’ labels (Verve en Pablo). Peterson werkte hoofdzakelijk in triobezettingen met afwisselend gitaar & bas of bas & drums, maar deed ook solo-optredens en concerten met grotere groepen en een volledig orkest. Hij beschikte over een fabuleuze techniek waarmee hij altijd krachtige swingende muziek wist te produceren in een unieke eigen stijl die het midden hield tussen swing en bop.
(bron: wikipedia)John Aaron Lewis (La Grange (Illinois), 3 mei 1921 - New York City, 29 maart 2001) was een Amerikaans jazz-pianist en componist en stond vooral bekend om zijn werk voor The Modern Jazz Quartet.
Lewis werd geboren in La Grange, Illinois en groeide op in Albuquerque, New Mexico. Hij leerde klassieke muziek spelen op piano door zijn moeder. Toen Lewis voor het Amerikaanse leger in de Tweede Wereldoorlog diende ontmoette hij daar de beroemde jazz-drummer Kenny Clarke. Ze verhuisden samen... meer
Pianist Horace Silver (1928-2014) was in de jaren zestig een van de belangrijkste vormgevers van de hardbop. De albums die hij in die jaren opnam voor
Blue Note gelden als hoogtepunten in zijn oeuvre. Silver werkte samen met
Art Blakey en
Stan Getz en zijn eigen band bleek een springplank voor jazztalent als Donald Byrd, Woody Shaw, Joe Henderson en Michael en Randy Brecker. Silver groeide op in Connecticut en werd geboren als Horace Tavares Silva. Zijn vader kwam van Kaapverdië. Die invloed was terug te horen op songs als Song For My Father en Cape Verdean Blues. Behalve veel jazzmusici beïnvloedde Silver ook
Steely Dan, die voor hun hit Rikki Don’t Lose That Number de openingsriff van Silvers Song For My Father ‘leenden’.
Thelonoius Monk is een van de meest invloedrijke jazzpianisten en –componisten van de afgelopen eeuw. Een van zijn bekendste composities is Round Midnight, een stuk waarin de stijl van Monk goed is te herkennen: alle noten worden even ferm en duidelijk gespeeld. Ook het abrupte afbreken van sommige noten is kenmerkend voor de pianist. Monk heeft gedurende dertig jaar veel succes en speelt samen met de grootste jazzartiesten waaronder Miles Davis, John Coltrane en Sonny Rollins. Hij heeft wel zo nu en dan last van een psychische aandoening en halverwege de jaren zeventig trekt hij zich terug in een verzorgingshuis. Er staat wel een piano, maar Monk speelt nooit meer. In 1982 overlijdt Thelonious Monk op 64-jarige leeftijd aan een beroerte.
(bron: wikipedia)Quintette du Hot Club de France was een jazzgroep opgericht in Frankrijk in 1934 door gitarist Django Reinhardt en violist Stéphane Grappelli, die in een of andere vorm actief bleef tot 1948. De stijl waarin de groep speelde kreeg veel navolging en draagt nu dezelfde naam: Hot Club de France- stijl of gipsyjazz.
Als een van de oudste en belangrijkste jazzgroepen van Europa werd het Quintette door criticus Thom Jurek beschreven als "een van de meest originele bands in de... meer
(bron: wikipedia)Mitchell Herbert (Herb) Ellis (geboren op 4 augustus 1921 in Farmersville, Texas, Verenigde Staten - 28 maart 2010) was een Amerikaans jazzgitarist.
Herb Ellis werd bekend na optredens met het Oscar Peterson Trio van 1953 tot 1958. Als enige blanke in het orkest trok hij heel wat aandacht, zeker in een tijd waar racisme wijdverspreid was in de V.S. Daarvoor had hij al gewerkt met Glen Gray and the Casa Loma Orchestra, Jimmy Dorsey en Soft Winds. Hij vertrok op... meer
Lionel Hampton (Louisville, 1990) begon zijn muzikale carrière als drummer, maar staat vooral bekend als meester op de vibrafoon. Door zijn werk bij
Louis Armstrong en
Benny Goodman in de jaren dertig gaf hij dit instrument een volwaardige plaats in de jazz. Vanaf 1940 begon Hampton te werken met eigen orkesten. Met zijn big bandversie van het nummer Flying Home uit 1942 scoorde hij een grote hit. Het nummer zou onlosmakelijk met hem verbonden blijven. Naast zijn virtuositeit stond Hampton bekend om zijn talent om een publiek in verregaande staat van opwinding te brengen. Zo ging het publiek tijdens een optreden van zijn orkest in de Amsterdamse Apollohal in 1954 zo tekeer dat men door de vloer zakte. Het jaar daarop maakte zijn band het zo bont in het Concertgebouw dat de politie zich genoodzaakt zag het optreden af te breken. Tot op hoge leeftijd bleef Hampton optreden, terend op zijn oude hits als Flying Home, Hey Ba Ba Re Ba en Air Mail Special.
Weinig drummers hebben zo’n grote invloed gehad op de populaire muziek als Gene Krupa (1909 – 1973). Krupa was de eerste die het moderne drumstel samenstelde: een combinatie van snaredrum, basdrum, hi-hat en cymbalen. Hij was ook de eerste die (in 1928) het geluid van de basdrum opnam. Krupa begon op elfjarige leeftijd met drummen. Zijn doorbraak in de jazzscene van Chicago kwam als drummer in de band van Thelma Terry. Later speelde hij in New York in de big band van Benny Goodman, voordat hij in 1938 zijn eigen groep formeerde. Krupa’s explosieve stijl beïnvloedde niet alleen jazzdrummers. Ook voor rockdrummers als Keith Moon en John Bonham was Krupa een idool.
Pianist Martial Solal (1927) groeide op in zijn geboorteland Algerije, waarna hij begin jaren vijftig naar Parijs verhuisde. Daar speelde hij met Django Reinhardt en begeleidde vele Amerikaanse jazzmuzikanten. In zijn spel mengt hij kenmerken van swing- en bebop- pianovirtuozen als Art Tatum, Earl Hines en Bud Powell met zijn heldere toucher en fantasievolle improvisaties tot een geheel eigen stijl. Naast pianist is Solal een begaafd componist die onder meer vele filmscores op zijn naam heeft staan. Hoewel hij enkele malen een big band leidde, speelt hij bij voorkeur in kleine groepen of solo.
