Nina Simone was een geweldig pianiste, een meeslepend vocaliste en een compromisloze persoonlijkheid. Met haar politiek-maatschappelijk bewustzijn en brede smaak onderscheidde ze zich van de concurrentie. Haar interpretaties van soul, jazz, blues en standards zijn verbluffend en uniek, niet voor niets noemen de fans haar “The Goddess”. Ze vestigde haar naam als jazzgrootheid met een ontroerende vertolking van George Gershwins I Loves You Porgy. Tot haar invloedrijke werk uit de jaren zestig behoren Forbidden Fruit en I Put A Spell On You. Een van haar singles, Don’t Let Me Be Misunderstood, werd later een wereldhit voor The Animals. Later zou ze minder regelmatig opnemen, maar in 1987, tijdens een periode waarin ze zich vrijwillig had teruggetrokken in Frankrijk, had ze een toevalshit nadat haar versie (uit de jaren vijftig) van My Baby Just Cares For Me was gebruikt in een tv-reclame. Simone overleed in 2003 in haar huis in Frankrijk. Ze werd 70 jaar.
meerTony Bennett werd in 1926, in Queens, New York geboren als Anthony Dominick Benedetto. Al op jonge leeftijd trad hij op als zanger en had hij ambities om van zingen zijn beroep te maken. School, werk en de Tweede Wereldoorlog weerhielden hem er niet van deze ambitie te verwezenlijken. Die kans kreeg hij toen hij werd 'ontdekt' door Bob Hope, die hem ook adviseerde zijn naam te veranderen in Tony Bennett. In 1950 kreeg Bennett een platencontract en begin jaren vijftig waren er de eerste grote successen met diverse top 5-hits. Ondanks de populariteit van de rock-'n-roll slaagde hij erin dit succes te blijven behouden. Hij ontwikkelde zich tot een crooner in de stijl van zijn voornaamste concurrent Frank Sinatra en begon zich te interesseren voor de expressiemogelijkheden die de jazz bood.
Eind jaren zestig was er een kentering in de populariteit van Bennett en de platenverkoop daalde, maar toen eind jaren zeventig de waardering voor de traditionele 'standards' weer toenam, kwam Bennett weer volop in de belangstelling, ook van jongere generaties. Dat bewees hij met zijn succesvolle comebackalbum MTV Unplugged (1994), waarvoor hij de Grammy voor album van het jaar ontving. Bennett is een van de laatst overgeblevenen van de haast uitgestorven generatie van crooners die, gehuld in smoking en met orkest en pianist, de nummers uit het 'Great American Songbook' vertolken.
Als hét fotomodel van de cooljazz in jaren vijftig was Chet Baker een tijdlang het icoon van de sensitieve subcultuur van dat decennium. Maar in plaats van de ladder van beroemdheid te bestijgen bleef hij een outsider, de belangrijkste onder de ’beautiful losers’. De daaropvolgende dertig jaar verscheen hij in en uit de schijnwerpers door briljante momenten af te wisselen met fysieke aftakeling en persoonlijke misère. Nadat zijn tanden uit zijn mond werden geslagen bij een drugsgerelateerde vechtpartij, stopte hij lange tijd met spelen. Toen hij eindelijk zijn comeback maakte, bleek hij een nog steeds krachtige, maar rusteloze geestverschijning. In 1987 verscheen de met gejuich ontvangen Baker-documentaire Let’s Get Lost, maar een jaar later, onder invloed van drugs, viel Baker uit het raam van een Amsterdams hotel en stierf een dood die net zo tragisch was als zijn door genialiteit gekenmerkte leven.
Thelonoius Monk is een van de meest invloedrijke jazzpianisten en –componisten van de afgelopen eeuw. Een van zijn bekendste composities is Round Midnight, een stuk waarin de stijl van Monk goed is te herkennen: alle noten worden even ferm en duidelijk gespeeld. Ook het abrupte afbreken van sommige noten is kenmerkend voor de pianist. Monk heeft gedurende dertig jaar veel succes en speelt samen met de grootste jazzartiesten waaronder Miles Davis, John Coltrane en Sonny Rollins. Hij heeft wel zo nu en dan last van een psychische aandoening en halverwege de jaren zeventig trekt hij zich terug in een verzorgingshuis. Er staat wel een piano, maar Monk speelt nooit meer. In 1982 overlijdt Thelonious Monk op 64-jarige leeftijd aan een beroerte.
Trompettist en zanger Louis Armstrong is misschien wel de meest invloedrijke artiest in de geschiedenis van de jazz. Hij begon in de jaren twintig in de "hot" bands van New Orleans en was een van de eersten die solo-improvisatie in het jazzidioom integreerden. In de komende decennia veranderde zijn stijl nauwelijks, maar hij had vele volgelingen. Armstrong, die ook bekend was onder de koosnaam "Satchmo", was een van de meest geliefde figuren in de Amerikaanse populaire muziek. Zijn vruchtbare opnamecarrière, en het tijdloze karakter van zijn muziek, dragen er zorg voor dat zijn erfenis zal blijven voortbestaan.
Ella Fitzgerald was de belangrijkste uitvoerende van het American Popular Songbook, vanwege haar onvergelijkbare kwaliteiten en zorgvuldige materiaalkeuze. Met producer Norman Granz legde ze aan verschillende componisten gewijde ‘songbooks’ op vinyl vast. Daarmee maakte Fitzgerald definitieve versies van de liederen van de belangrijkste Amerikaanse songschrijvers. Fitzgerald had een enorm stembereik en gedurende het grootste deel van haar carrière behield haar stem de jeugdige, licht vibrerende klank. Daardoor klonken haar versies opvallend fris, vooral haar ‘scat’-materiaal. Hoewel vele uitstekende artiesten haar hebben opgevolgd, zal er hoogstwaarschijnlijk nooit meer iemand opstaan die het American Songbook zo subliem vertolkt.
Door geniale virtuositeit te combineren met pure emotie op de altsaxofoon, had Charlie Parker in zijn tijd maar weinig concurrenten. En na hem zou het nooit meer hetzelfde zijn. Als één van de uitvinders van de bebop (samen met Dizzy Gillespie, Bud Powell en anderen), introduceerde Charlie ‘Bird’ Parker nieuwe mogelijkheden voor expressie, één die een indrukwekkende techniek koppelde aan gedegen muzikale kennis en vooral: het vermogen om complexe ideeën simpel, oprecht en onweerstaanbaar uit te voeren. Parker overleed op 34-jarige leeftijd en liet een erfenis na die velen trachtten te evenaren maar door niemand werd overtroffen.
Het lukte Billie Holiday, het schoolvoorbeeld van een jazzzangeres, altijd om haar hart te leggen in elk liedje dat ze zong. Met haar frêle stem en bondige stijl wist ze zelfs de meest luchtige popliedjes een hartverscheurende draai mee te geven. Haar beste muziek zit vol emotie, zowel vrolijkheid als wanhoop, en maar weinig muzikanten wisten dat gevoel te evenaren. Van het midden van de jaren dertig tot het midden van de jaren veertig bevond Lady Day zich op de top van haar kunnen. Ze nam albums op met vele zwaargewichten uit de jazz, zoals Benny Goodman, Duke Ellington en Lester Young. In de late jaren veertig leidde haar heftige liefdesleven en haar drank- en drugsgebruik tot problemen, waarbij ze uiteindelijk ook met de sterke arm der wet in aanraking kwam. Ook Holidays gezondheid holde achteruit, wat uiteindelijk leidde tot haar dood in 1959. Haar woelige privéleven zorgde dat ze in haar tijd de krantenkoppen haalde, haar unieke talent maakte haar tot een tijdloze legende.
Lena Horne begon als jazz-zangeres in de beroemde Cotton Club, maar brak door als actrice. Ze was één van de eerste donkere actrices in Hollywood. In 1947 trouwde ze met dirigent Lennie Hayton. In de jaren daarna richtte ze zich ook meer op haar zangcarrière. Voor de albums The Lady And Her Music (1981) en An Evening With Lena Horne (1995) werd de zangeres onderscheiden met een Grammy. Daarnaast zette ze zich, samen met gospelzanger Paul Robeson, onvermoeibaar in voor de gelijke behandeling van Afro-Amerikanen.
Trompettist John Birks “Dizzy” Gillespie was een van de grondleggers van de bebop. Gillespie (1937, Cheraw, South Carolina) speelde trompet in bigbands van achtereenvolgens Teddy Hill en Cab Calloway. In nachtelijke jamsessies in Minton's Playhouse in New York overschreed hij samen met gelijkgestemden als saxofonist Charlie Parker, pianist Thelonious Monk en drummer Kenny Clarke de grenzen van de swing door te experimenteren met harmonische vernieuwingen, complexe thema’s, hoge tempo’s en verrassende ritmische accenten. Gillespie, tegelijkertijd de leidende theoreticus en grootste entertainer van de bebop, leidde eigen combo’s en een bebopbigband. Hij voegde meer en meer Afro-Cubaanse elementen toe aan de bebop en werd zo een wegbereider voor de latin jazz. Zijn karakteristieke verschijning met schuin omhoog gebogen trompet en enorm uitpuilende wangen deden haast vergeten dat hij een virtuoos trompettist was.
Charles Mingus legde alles wat hij in zich had aan ervaring in zijn spel. Hij was een krachtige en virtuoze bassist. Als componist putte hij uit de gehele jazzgeschiedenis, wat resulteerde in werk van indrukwekkende schoonheid. Maar hij was vooral een artiest wiens compromisloze geest zowel controverse als bewondering opriep. In de jaren veertig en vijftig werkte hij als bassist voor iedereen van Kid Ory en Louis Armstrong tot Charlie Parker en Thelonious Monk. Begin jaren vijftig maakte hij zijn eerste opnamen als bandleider, aan het eind van dat decennium was hij op de top van zijn kunnen als bandleider, arrangeur en componist. Hij verwerkte de invloed van gospel, blues en Europese klassieke componisten tot een bigband jazz formule, met een innovatieve en volledig unieke sound. Mingus overleed in 1979, maar zijn invloed op volgende muzikale generaties is onuitwisbaar.
(bron: wikipedia)Alfred McCoy Tyner (Philadelphia (Pennsylvania), 11 december 1938 – New Jersey, 6 maart 2020) was een Amerikaans jazzpianist. Hij is het bekendst geworden om zijn werk voor The John Coltrane Quartet.
Tyner werd geboren in Philadelphia als oudste van drie kinderen. Hoewel het hele gezin muzikaal was, stimuleerde Tyners moeder hem het meest om zich op muzikaal gebied te ontwikkelen. Hij begon op zijn 13e piano te spelen en na twee jaar was hij volledig in de greep van de... meer
Frank Sinatra is een waar icoon binnen de Amerikaanse muziek. Hij definieerde de naoorlogse, verfijnde popzang en vertoefde meer dan vijftig jaar in de schijnwerpers. Na in zijn beginjaren te hebben gewerkt met Harry James, Tommy Dorsey en anderen, werd Sinatra in één klap wereldberoemd met hitalbums en Hollywoodfilms. Zijn hippe, onderkoelde voordracht was het toonbeeld van cool. Tegelijk had hij een nuchtere manier van doen waarmee hij het publiek makkelijk voor zich innam. Zijn carrière kenmerkte zich door hoge toppen en diepe dalen – de details van zijn privéleven waren niet altijd geschikt voor de openbaarheid – maar tot het einde van zijn leven toe werd bij iedere comeback de enorme loyaliteit van zijn fans alleen maar groter.
(bron: wikipedia)Paul Gonsalves (Brockton, 12 juli 1920 - Londen, 15 mei 1974) was een Amerikaanse jazzsaxofonist. Hij speelde tenorsaxofoon bij verschillende orkesten, maar kreeg vooral bekendheid als saxofonist bij de band van Duke Ellington. Hij speelde een beroemd geworden solo op het Newport Jazz Festival, die Ellingtons orkest weer in de schijnwerpers zette.
Gonsalves' eerste baan als professionele muzikant was bij het orkest van Sabby Lewis. Hij speelde hier voor en na zijn militaire dienst tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was... meer
Gitarist Pat Metheny werd geboren in 1954 te Kansas City. Op achtjarige leeftijd begon hij met het spelen van trompet, maar toen hij twaalf was besloot hij over te gaan op gitaar. Al op zijn vijftiende deed hij ervaring op door samen met de belangrijkste jazzmuzikanten uit zijn woonplaats op te treden. In 1975 verscheen zijn eerste cd, Bright Size Life. Methenys meesterschap en veelzijdigheid als gitarist maakten hem niet alleen tot een geliefd artiest, maar ook een gewild docent. Al op zijn achttiende gaf hij les aan de Universiteit van Miami, op zijn negentiende aan Berklee; op beide universiteiten was hij de jongste docent ooit. Daarnaast gaf hij onder meer workshops aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In 1977 vormde hij de Pat Metheny Group, waarvan toetsenist Lyle Mays de enige is die sinds de eerste bezetting is gebleven. Methenys solowerk, met zijn trio en met de Group heeft hem talloze onderscheidingen als Grammys opgeleverd en in 2003 kreeg hij de Bird Award voor Special Appriciation. (IV)
Begaafd saxofonist, excellent trompettist, bejubeld componist en arrangeur, klarinettist en zanger: Benny Carter (1907-2003) was van vele markten thuis. Deze coryfee van het swing-tijdperk werkte als bandleider en arrangeur in New York voordat hij in 1936 naar Londen vertrok om te gaan arrangeren voor het BBC Dance Orchestra. Enkele jaren later keerde hij terug naar de VS om een eigen big band te leiden en zich vervolgens in Hollywood te vestigen als componist van filmscores en tv-thema’s. Daarnaast bleef hij schrijven voor zangers en bands, met onder meer Count Basie als gretig afnemer. Tot op hoge leeftijd bleef Carter actief als saxofonist. Zijn heldere en vibratoloze sound is op vele albums te horen.
“The incredibly lovely sound of Stan Getz”. Wel wat zelfingenomen om zoiets van jezelf te zeggen, maar Stan Getz had wel gelijk. Vrijwel geen enkele andere saxofonist kon zo’n lyrisch geluid halen uit zijn tenor. Met dat geluid en zijn vloeiende lijnen was Getz veel te horen op bossa nova-cd’s en zelfs enkele smooth fusion albums. Daardoor zou je haast vergeten dat hij een geweldig improvisator was in een stijl die het midden hield tussen cool jazz en hard bop. Getz (1927) maakte eind jaren veertig indruk als frontman van de Four Brothers, de beroemde saxofoonsectie van het orkest van Woody Herman. Daarna begon hij kleine groepen te leiden met onder meer Jimmy Raney en Horace Silver. Zijn grootste succes, commercieel gezien, scoorde hij in een Braziliaans getinte samenwerking met gitarist Charlie Byrd en de bossa nova-hits Desafinado en The Girl From Ipanema.
(bron: wikipedia)Peggy Lee, artiestennaam van Norma Dolores Egstrom, (Jamestown (North Dakota), 26 mei 1920 – Bel-Air (Los Angeles), 21 januari 2002) was een Amerikaanse jazz- en popzangeres, songwriter, componist en actrice, bekend om haar verleidelijke, hese stem en gereserveerde 'coole' zangstijl. Haar bekendste nummers waren Why Don't You Do Right, Fever en Is That All There Is?.
Peggy Lee verhuisde als tiener naar Fargo, waar ze werk kreeg als zangeres bij een radiostation. Op aanraden van haar baas veranderde ze haar... meer
Hard bop-trompettist Freddie Hubbard speelde begin jaren zestig in de Jazz Messengers van Art Blakey. Daarnaast maakte hij vele eigen albums voor Blue Note, zoals Ready For Freddie en Hub-Tones en is hij te horen in opnamen van onder meer Wayne Shorter, Herbie Hancock en John Coltrane. De trompettist, die bekend stond om zijn felle sound en bravoure-spel, werd 70 jaar oud.
