Hij introduceerde het begrip subdominant en verdeelde akkoorden in drieklanken en septiemakkoorden. De Fransman Jean Philippe Rameau (1683-1764) is een van de belangrijkste muziektheoretici geweest in de Westerse muziekgeschiedenis, de grondlegger van de harmonieleer. Maar hij was ook een belangrijke componist, wiens invloed op de ontwikkeling van de opera niet onderschat mag worden. Rameau leidt de eerste veertig jaar van zijn leven een obscuur bestaan in de provincie, waar hij werkzaam is als organist. In 1722 vertrekt hij naar Parijs waar hij zijn theorietraktaat Traité de l'Harmonie uitgeeft. Rameau wordt erkend als een belangrijk muziektheoreticus en leraar, en spoedig ook als componist van klavecimbelmuziek. Maar zijn ambities reiken verder. Hij wil operacomponist worden. Zijn opera's Hippolyte et Aricie, Castor et Pollux en zijn opera-ballet Les Indes Galantes slaan in als een bom. De muziek is harmonisch zoveel complexer dan wat het operapubliek gewend is, minder natuurlijk maar wel dramatischer en expressiever. Rameau krijgt de steun van de steenrijke financier La Pouplinière en de banden met het hof zijn goed. Rond 1750 is hij op de piek van zijn roem. Zijn werken worden overal in Frankrijk opgevoerd. Langzamerhand verliest hij echter de steun van de verlichtingsfilosofen en na zijn dood in 1764 raken zijn opera's in de vergetelheid. Rameau blijkt teveel verbonden met het Ancien Régime om na de Franse revolutie geëerd te kunnen worden door zijn landgenoten. Pas de afgelopen decennia krijgt hij weer de aandacht die hij verdient. (CP)
Henri Duparc is wellicht één van de efficiëntste componisten uit de muziekgeschiedenis: met slechts een handjevol werken heeft hij zich beroemd gemaakt. Duparc was namelijk ook een ontzettende perfectionist, jarenlang kon hij broeden op en schaven aan een enkel lied. Dat was namelijk zijn specialiteit: liederen, voor solozang en piano. In 16 jaar had Duparc 13 van zulke liederen naar tevredenheid voltooid, en stopte vervolgens in 1885, toen hij 37 jaar oud was, geheel met componeren. Hij trok zich terug in een rustig familieleven, en hield zich vooral bezig met lezen en het schilderen van acquarellen. Deze stap werd mede veroorzaakt door zijn steeds groeiende hypersensitiviteit. De extreme gevoeligheid, het perfectionisme en de verfijnde artistieke smaak van Duparc is goed te horen in zijn liederen: deze zijn uniek om hun afgewogenheid, subtiliteit en concentratie. Ook de teksten koos hij zorgvuldig, van vooraanstaande dichters als Baudelaire, Gautier en Armand Silvestre. (TC)