Bestaat er zoiets als staatsgevaarlijke muziek? In De Staat (1976) moest Andriessen Plato helaas ongelijk geven in de opvatting dat muzikale vernieuwing de maatschappij in gevaar zou kunnen brengen. Er bestaan geen fascistische septiemakkoorden, zoals een veel geciteerde uitspraak van Andriessen luidt. Toch speelt veel van Andriessens muziek zich af in de politieke sfeer. Mausoleum (1979) is een
… muzikaal monument voor de Russische filosoof en anarchist Mikhail Bakoenin (1814-1876), ‘voor wie nooit een standbeeld is opgericht en wat nooit zal gebeuren’, aldus dichter H.M. Enzensberger in zijn gedicht ‘H.A.B.’ Andriessen voelde zich indertijd zeer verwant aan het anarchistische gedachtegoed van Bakoenin en drukte met Mausoleum zijn politieke credo uit. Een wellicht verontrustender aspect van het werk is de bezetting. Het instrumentarium dat de partituur voorschrijft (waaronder acht hoorns, twee piano’s, cimbalom en basgitaar), gaat bijna geheel voorbij aan wat de traditionele Nederlandse orkesten en kamermuziekensembles eind jaren zeventig te bieden hadden. Zo kan Mausoleum ook gehoord worden als een provocatie dat van het toentertijd gevestigde orkest- en ensemblewezen een politieke kwestie maakte. (JWvR)meer
