De sombere thematiek van Sjostakovitsj’ Veertiende Symfonie vertoont overeenkomsten met Moessorgski’s cycli Zonder Zon en de Liederen en Dansen van de Dood. De overeenkomst zal niet toevallig zijn, want zo’n zeven jaar voor de Veertiende had Sjostakovitsj de laatstgenoemde cyclus georkestreerd. Sjostakovitsj Veertiende Symfonie deed ook denken aan Mahlers 'would-be-symfonie' Das Lied von der
… Erde. Beide werken zijn immers liedcycli op symfonische schaal. Qua tekstkeuze echter was Sjostakovitsj een stuk somberder dan zijn Weense voorganger. Mahler immers zag de dood in het perspectief van de zich steeds vernieuwende aarde. Terwijl bij Sjostakovitsj de dood gewoon dood is, en daarna over en uit. Curieus genoeg kan dit cynisme ook gezien worden als een humaan protest tegen de staatsterreur van het Sovjettijdperk. Sjostakovitsj verdedigde zijn tekstkeuzes althans met het argument 'dat wij maar één keer leven, dat we het daarom in alle opzichten fatsoenlijk moeten doorbrengen, en dat we dus nooit iets moeten doen waarvoor wij ons later moeten schamen.' (HJ)meer
