New Orleans jazz was de eerste jazzstijl voor ensembles. Deze stijl is vernoemd naar de plaats New Orleans, maar werd ook gespeeld op het platteland van de zuidelijke Amerikaanse staten en in steden als St. Louis en Baltimore. Afrikaanse ritmes en vocale tradities als work songs, hymnes, spirituals, minstrel songs, cajun en blues werden samengevoegd in één grote smeltkroes. Na het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog (1865) werd deze muziek meer en meer gespeeld op instrumenten afkomstig uit militaire fanfares (cornet, ventieltrombone, trommels), op het instrumentarium dat populair was bij de Creoolse middenklasse (klarinet, contrabas) en op de gitaren en banjo's afkomstig van reizende blues-, vaudeville- en minstrel-muzikanten. In New Orleans jazz lag de nadruk op collectieve improvisatie. Later kwam er meer aandacht voor individuele solisten in een jazzstijl die soms apart wordt onderscheiden als Chicago jazz. De term dixieland wordt over het algemeen gebruikt voor New Orleans jazz die in de jaren ’20 werd gespeeld door blanke musici. Die waren aanvankelijk wat trager in het oppikken van de ritmische swing en met het toepassen van bluesy toonbuigingen, maar voegden op hun beurt weer meer melodische en harmonische concepten toe aan de vroege jazz. Ook de revival van de oude stijl jazz die na de Tweede Wereldoorlog opbloeide, en de traditionele jazz die vandaag de dag nog steeds gespeeld wordt, noemen we dixieland.
Country is de muziek van het uitgestrekte Noord-Amerikaanse platteland. De melodieën zijn simpel en de thematiek van de songs komt overeen met de blues en ons eigen levenslied. Liedjes over liefde en bedrog, vreugde en verdriet, plezier en pijn. De basis van de muziek ligt in Britse volksliedjes die door de blanke pioniers werden gespeeld op gitaar, viool, wasbord en de banjo. De eerste grote country-artiest was Jimmie Rodgers, die in de jaren dertig furore maakte. Twintig jaar later was de tragische Hank Williams de belichaming van countrymuziek. Nog altijd klinkt de snik van Hank door in de stem van menig country-artiest. Het heiligdom van de country is het Grand Ole Opry Theater in Nashville. Bekende substijlen zijn honky tonk (elektrisch), Western swing (jazzy), countrypolitan (gladde countrypop uit Nashville), outlaw country (stoere mannen als Willie Nelson en Johnny Cash) en countryrock.
Bluegrass heeft zijn wortels in de volksmuziek van de Amerikaanse staten West-Virginia, Virgina en Kentucky (bijgenaamd ‘The Bluegrass State’). Het is de muziek van de arme blanke boeren die in de stad ‘hillbillies’ werden genoemd. De kenmerkende bezetting van een bluegrasscombo bestaat uit gitaar, mandoline, viool en vaak ook een contrabas. Ook opvallend zijn de fraaie harmonische samenzang van de bandleden. Bill Monroe was in de jaren vijftig de eerste die zijn muziek ‘bluegrass’ noemde. Het genre beleefde later een aantal opvallende revivals, onder andere vanwege het succes van de film O Brother Where Art Thou? waarin bluegrass klinkt. Violiste en zangeres Alison Krauss geldt als de grootste bluegrassartieste van de eenentwintigste eeuw.
Amerikaanse rootsmuziek uit de zuidelijke staat Louisiana. Opvallend is dat de teksten meestal niet worden gezongen in het Engels maar in het Louisiana Creole, een taal die meer klinkt als Frans. De Cajuns zijn dan ook afstammelingen van Franse migranten die via Canada in Louisiana terecht kwamen. De leidende instrumenten in cajun zijn de accordeon en viool. Een triangel bepaalt het opzwepende ritme van deze rauwe plattelandsmuziek. De zwarte bevolking van Louisiana bedacht de aan cajun verwante zydeco. In zydeco geldt het wasbord ook als ritmisch instrument. De combinatie van cajun en/of zydeco met rock heet swamppop. Het is een aanstekelijk swingend bastaardgenre, dat vanaf de jaren zestig de meest populaire muziek is onder de Cajuns.
