Pop als zelfstandig genre binnen de popmuziek is eigenlijk een kunstmatige categorie. Het omvat alles wat buiten de andere popsoorten valt, maar bezit daarmee toch min of meer eigen kenmerken. In pop ligt de nadruk op het liedje. Compositie, melodie en productie zijn belangrijker dan stijl en inhoud. Pop ligt goed in het gehoor en spreekt idealiter een massapubliek aan. Onder haar beoefenaars treffen we dan ook veel hitmakers aan, uiteenlopend van The Beatles tot Michael Jackson, en van Simon & Garfunkel tot de Spice Girls.
Instrumentale muziek, meestal gemaakt met elektronische instrumenten, soms ook aangevuld met omgevingsgeluiden. De uitgesponnen muziek wil een rustgevend effect hebben op de luisteraar. De term werd bedacht door Brian Eno, die zocht naar een muziekstuk waar je ‘in en uit kon stappen zonder iets te missen’. De structuren van een popliedje ontbreken daarom in ambient. Eno’s ambient-platen uit de late jaren zeventig gelden nog altijd als klassiekers. Naast Brian Eno speelden Duitse pioniers als Klaus Schülze een belangrijke rol. In de jaren negentig ontstond ‘ambient house’ met namen als The Orb en de Noorse producer Biosphere, die ooit een stuk schreef die kabbelende elektronica met natuurgeluiden uit het poolgebied combineerde. Ambient was van invloed op latere genres als downtempo, lounge en idm/electronica.
Gangbare afkortingen voor progressi(e)ve rock en symfonische rock: aan het eind van de jaren zestig ontstane mengvormen van pop en rock met klassieke muziek, avant-garde en jazz, gekenmerkt door lange songs met veel tempo- en maatwisselingen en het gezichtsbepalende gebruik van toetseninstrumenten, vooral de synthesizer. Groepen als Pink Floyd, Yes en Genesis hangen hun platen op aan ambitieuze concepten en optredens zijn spectaculaire massabijeenkomsten. Een belangrijke deelstroming is krautrock of kosmische Musik. Deze ontstaat in Duitsland als groepen op zoek gaan naar muziek die niet belast is door het verleden. Groepen als Can, Neu! en Faust breken niet commercieel door maar zijn van grote invloed op latere alternatieve en progbands. Vanaf eind jaren zeventig is er ook sprake van een meer op hardrock en metal georiënteerde richting. Vanaf 2000 is dat zelfs de dominante richting in het genre, met Dream Theater als trotse vaandeldrager.