Melk & honing : Nederlandstalige balkanmuziek

Een kleurrijk palet van vaak virtuoze muziekstijlen, die gespeeld worden door zigeuners overal ter wereld. Van de Gipsy Kings tot de Taraf de Haidouks, het begrip zigeunermuziek laat zich net zo lastig begrenzen als het Roma-volk zelf. Rond duizend na Christus begonnen zij vanuit Zuid-Oost India aan een vaak eindeloze tocht. Over de reden van deze diaspora wordt slechts gespeculeerd. Zeker is dat zij zich in alle windrichtingen verspreidden. Bekend zijn de zigeuners in Oost-Europa en Zuid-Spanje, maar ook in de VS, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten zijn grote Roma-gemeenschappen te vinden. Vaak vermengden de Roma hun muziek met wat er in de regio waar zij verbleven populair was. Hierdoor ontstonden er verschillende takken aan dezelfde muzikale boom. Het bekendst zijn waarschijnlijk de opzwepende ritmes uit de Balkan en Oost-Europa, de zigeunerjazz uit Noord-Frankrijk en de flamenco uit Spanje. Omdat deze laatste zijn eigen categorie heeft, delen we deze niet in bij dit genre.

Oorspronkelijk de van generatie op generatie overgedragen volkseigen of regionale muziek, bestaande uit verhalende liedjes voor elke gemoedstoestand en gelegenheid: liefde, blijdschap, verdriet, bruiloft, werk, overspel, ziekte, dood, enzovoorts. Kent daardoor zeer veel uiteenlopende gezichten, al worden in het Westen meestal de Noord-Amerikaanse en Engelse variant bedoeld. De scheidslijnen met blues, country en singer/songwriters is vaak dun. Folkliedjes zijn vaak zo oud dat de oorspronkelijke componist onbekend is. In de jaren dertig speelden Alan Lomax en Harry Smith een belangrijke rol bij het conserveren van Amerikaanse folksongs. Zij trokken naar het platteland om daar de oude volksliedjes op te nemen. In de jaren zestig leefde folk weer op aan de hand van een jonge, naoorlogse generatie. Popgenres die gebruik maken van folkinvloeden zijn americana, folkrock en folkmetal. De avontuurlijke combinatie van folk met alternatieve pop die na 2000 opkomt wordt ‘freakfolk’ genoemd.