Khovanshchina

De troonsbestijging van Peter de Grote behoort tot de meest tragische periodes van de Russische geschiedenis. Alleen al de bouw van het Westers georiënteerde St. Petersburg moet tienduizenden dwangarbeiders het leven hebben gekost. Wrang genoeg zou het moderne Rusland nooit van de grond zijn gekomen zonder de drastische hervormingen van tsaar Peter. Moessorgski’s Khovanshchina gaat over deze… ambivalentie, die ook nog eens onbedoeld versterkt wordt door het onvoltooide karakter van de opera. Men kan het werk namelijk zowel optimistisch als pessimistisch laten eindigen, al naar gelang de versie die men volgt. Destijds stond de censuur het niet toe om de tsarenfamilie op de planken te brengen; vandaar dat Moessorgski het verhaal liet draaien rond de opponenten van de tsaar. In deze productie (München, 2007) zijn de tsaar en tsarina niettemin te zien, maar dan als zwijgende figuren op een verhoogd toneel. De voorstelling volgt de voltooiing van Sjostakovitsj uit 1960, aangevuld met Stravinski’s koorfinale uit 1913. De kale decors maken van dit alles eerder een tijdloos drama dan een specifieke geschiedenisles. Tot de uitstekende cast behoren o.a. Paata Burchuladze (Prins Khovansky), Anatoli Kotscherga (de leider van de ‘oude gelovigen’) en Doris Soffel (Marfa). (HJ)meer