Elégie pour villes détruites

Het ontbreekt in cd-land helaas aan een overzichtelijke Ton de Leeuw-editie. Van de prachtige vocale werken die hij gedurende de laatste 15 jaar van zijn leven schreef zijn er een aantal op cd verschenen, maar het is soms wel zoeken. Zo staat De Leeuws zwanenzang, de Three Shakespeare Song, ergens verdwaald op een compilatie-cd rond het Holland Festival. Deze sporadische interesse heeft misschien… ook wel te maken met De Leeuws eigen afkeer van commerciële exploitatie. Lang voordat de wereldgemeenschap van Naomi Klein en Michael Moore had gehoord, uitte Ton de Leeuw al namens Unesco zijn bezorgdheid over de economische globalisering en de daarmee samenhangende teloorgang van de traditionele, buiten-Europese muziektradities. Muzikaal vertaalde Ton de Leeuw zijn principes in een afkeer van de Westerse expansiedrift. De Leeuw oriënteerde zich liever op Japanse en Indiase muziek en op technieken uit de pre-moderne middeleeuwen. Het resultaat is een muziek die niet voortdurend bezig is de wereld te veroveren, maar die cirkelt rond haar eigen uitgangspunten: geen muziek dus die wordt, maar muziek die is. In zijn Elégie pour les Villes Détruites maakte De Leeuw gebruik van psalmen en profetische teksten waarin gesproken wordt over de verwoesting van Jeruzalem. Daarnaast noemt het koor ook de namen van andere verwoeste steden: Hirosjima en Beiroet. Wellicht heeft De Leeuw ook aan Rotterdam gedacht; hij was tenslotte oud genoeg om zich het bombardement op zijn geboortestad te herinneren. Deze cd van de Cappella Amsterdam bevat ook een koorgedeelte uit de prachtige opera A King, Riding (naar The Waves van Virginia Woolf) van Klaas de Vries. Ironisch genoeg eindigt deze hooggestemde cd met een mix van namaak en wansmaak, middels Posjlost van Hans Koolmees. De titel verwijst naar Tsjitsjikov, de dubieuze hoofdpersoon van Gogols Dode Zielen. (HJ)meer