Al op zeer jonge leeftijd gaf Hans Leo Hassler blijk van muzikale begaafdheid. Hij werd onder anderen door zijn vader opgeleid in de stijl van de school van
Orlando di Lasso. Tijdens een verblijf van ruim een jaar in Venetië studeerde hij bij
Andrea Gabrieli en maakte kennis met de muziektheoreticus
Zarlino en met
Giovanni Gabrieli. Zijn ervaringen en kennis nam Hassler mee terug naar Augsburg, waar hij ging werken als componist en leraar. Hasslers vocale muziek werd breed verspreid en was zo behoorlijk invloedrijk. (LW)
Samen met Schütz en Scheidt vormt Schein het trio dat bepalend is voor de Duitse zeventiende-eeuwse muziek. Schein bleek al snel zowel een begaafde student als een muzikaal talent. Na onder andere een rechten- en letterkunde-studie werd hij muziekleraar en later kapelmeester. Scheins leven werd helaas geteisterd door ziekte en dood: van zijn in totaal tien kinderen overleefden er maar twee, en zijn eerste vrouw overleed vroeg. Ook zijn eigen gezondheid was niet goed, en hij zou al op zijn 44e sterven: bijna half zo oud als zijn goede vriend Schütz. In zijn vrij korte leven heeft Schein echter wel indrukwekkende muziek geschreven. De meeste werken zijn te vinden in bundels: de vocale werken in Opella nova (1618), Israelis Brünlein (1623) en het latere Cantional (1645), en het instrumentale Banchetto musicale (1617) vormen hoogtepunten in de Duitse 17e eeuw. (TC)
Samuel Scheidt werd op 3 november 1587 geboren in de stad Halle. Hij geldt als een van de belangrijkste componisten van de Duitse vroegbarok, naast Heinrich Schütz en Johann Hermann Schein. Scheidt studeerde rond 1608 bij 'onze' Sweelinck in Amsterdam. Na terugkeer in Halle werkte hij samen met o.a. Michael Praetorius en Heinrich Schütz. In de jaren 1620-1625 viel zijn meest productieve periode. Hij publiceerde achtereenvolgens een bundel met motetten (Cantiones Sacrae, 1620), drie bundels instrumentale muziek (Ludi Musici, 1621, 1622, 1624) en de driedelige orgelcollectie Tabulatura Nova (1624). Aan deze gelukkige periode kwam abrupt een einde door toedoen van de dertigjarige oorlog. Het rampjaar was echter 1636, toen de pest hem binnen een maand van al zijn vier kinderen beroofde. Ook in dit decennium bleef Scheidt publiceren, waaronder vier bundels Geistliche Concerte. Een publicatie rond 1630 met fantasieën van zijn leermeester Sweelinck is helaas verloren gegaan. (HJ)
Velen kennen Heinrich Isaac vooral van zijn twee beroemde zettingen van ‘Innsbruck, ich muss dich lassen’. Isaac is echter de auteur van een enorm oeuvre, waarmee hij al snel faam verwierf. Isaac werd in Vlaanderen geboren en had een goede opleiding, ondanks het feit dat hij geen kerkelijke carrière opbouwde (ongebruikelijk voor iemand van zijn statuur!). Hij was getrouwd maar bleef waarschijnlijk zijn levenlang kinderloos. Isaacs loopbaan liep uitermate voorspoedig, bij twee van de belangrijkste werkgevers van zijn tijd: na een positie rond de legendarische Italiaanse Medici-familie werd hij hofcomponist bij koning Maximiliaan I. Heinrich Isaac is vooral invloedrijk gebleken door zijn miscomposities. Hij schreef maar liefst 36 missen, velen ervan gebaseerd op traditionele gregoriaanse melodieën. Daarnaast wilde hij met zijn monumentale ‘Choralis Constantinus’ voor alle zondagen van het jaar misgezangen schrijven, maar helaas bleef het project onvoltooid. Isaac schreef verder nog vele motetten en liederen, waarmee duidelijk wordt hoe ongelofelijk productief en veelzijdig hij was. Deze creatieve energie en werklust blijkt ook uit een opmerking van een potentiële werkgever, die zei dat Isaac componeerde als hem dat gevraagd werd en niet slechts als hij dat zelf wilde, zoals Josquin... (TC)
Lassus was de duizendpoot van de late Renaissance; bovendien een ongelooflijk productieve. Hij schreef missen, motetten, lamentaties, hymnen, madrigalen, chansons, Duitse liederen en nog meer. Het was bovendien snel duidelijk dat de jonge Lassus uitzonderlijk getalenteerd was. Al op zijn twaalfde werd hij van zuidwest België naar Italië gestuurd, om daar carrière te maken. Bijna vijftien jaar reisde hij rond voordat hij zich in München vestigde. Daar bleef hij bijna veertig jaar, tot aan zijn dood. Zijn enorme talent en werklust maakten hem al snel beroemd, zowel in Duitsland als daarbuiten – hij kreeg bijnamen als ‘le divin Orlande’. Ook zijn sociale status groeide snel, zowel bij koningen en keizers als bij de paus, die hem tot Ridder bevorderde. In zijn muziek was Lassus zeer veelzijdig, zowel wat betreft genre als stijl. Van de vroege, speelse madrigalen tot de indrukwekkende ‘Lagrime di San Pietro’ (vlak voor zijn dood geschreven) en de religieuze werken: overal voelde hij zich als een vis in het water. Het is dan ook niet voor niets dat hij tot op de dag van vandaag gezien wordt als één van de grote componisten van zijn tijd. (TC)
Jacob Obrecht zorgde mede voor de goede naam van de Nederlanden in de Renaissance. Obrecht werkte in Bergen op Zoom, Cambrai, Brugge, Antwerpen en uiteindelijk kort in Ferrara, Italië. In zijn vroege werken werd Obrecht sterk beïnvloed door zijn voorgangers, vooral Antoine Busnois en Ockeghem. Zijn werken werden snel grootser, energiek en voortdrijvend. Op een gegeven moment werd zijn muziek echter rustiger en steviger. De periode tussen 1485 en 1491 was een productieve periode: Obrecht schreef vele missen en motetten in een steeds volwassener én gevarieerdere stijl. De volgende periode was er één met een duidelijk nieuwe stijl: Obrechts muziek werd een stuk doorzichtiger. Het ging Obrecht nu minder om een aangename klank en meer om een structuur die goed te volgen is. In de laatste jaren van zijn leven componeerde Obrecht vooral motetten. (TC)
