De muziek van Olivier Messiaen is een combinatie van vroom katholicisme, extravagante verbeelding en liefde voor de natuur. Aanvankelijk maakte hij naam met grootschalige cycli (L'Ascension, La Nativité du Seigneur, Les Corps Glorieux, Quatuor pour la fin du temps, Vingt Regards sur l'Enfant-Jésus, Turangalîla-Symfonie) en breedsprakige titels ('Transport de joie d'une âme devant la gloire du Christ qui est la sienne', om een bescheiden voorbeeld te noemen). Bij verschillende gelegenheden lichtte Messiaen zijn bedoelingen toe, waarbij theologie, symboliek, kleur, modi en ritmiek de revue passeerden. Ironisch genoeg wist deze kleurrijke figuur eveneens zijn stempel te drukken op de niet zo kleurrijke avant-garde van de jaren 1950. Met zijn 'Mode de valeurs et d'intensités' (deel 4 van de Quatre études de rythme) wees Messiaen het pad aan dat zijn leerlingen Stockhausen en Boulez verder zou volgen. Veel kenmerkender voor Messiaens eigen ontwikkeling is de integratie van de vogelzang, die hij, gewapend met schetsboek en bandrecorder, opnam in de vrije natuur. Het hoogtepunt van Messiaens oeuvre is, hoe zou het ook anders, de opera Saint François d'Assise. In dit kolossale werk van meer dan vier uur is de langste scène ingeruimd voor een gigantisch vogelkoor, met soorten van Umbrië (het thuisland van de heilige) tot Nieuw Caledonië. (HJ)
De honderdste verjaardag van Elliott Carter op 11 december 2008 zal wereldwijd tot de nodige concerten leiden (o.a. een driedaagse in Amsterdam). Het is maar de vraag of hij hiermee alsnog geliefd zal worden bij een breed publiek. Het maakt ook niet uit: in meer dan één opzicht heeft deze modernist van de oude stempel de tijd aan zijn kant. Hij vond zijn eigen stijl pas vanaf eind jaren ’40 in werken als de Sonate voor cello en piano en het Eerste Strijkkwartet: composities waarin de verschillende instrumenten vaak onafhankelijk van elkaar verschillende tijdspaden lijken te bewandelen. Het was het begin van een oeuvre dat schatplichtig was aan zowel het Europa van Schönberg, Debussy en Stravinski als aan het Amerikaanse modernisme van Ives, Varèse en Nancarrow. (HJ)