Terug naar boven

Zeeland: Odes aan Zeeland

De uitgestrekte landschappen, de stranden en historische steden en dorpen van Zeeland trekken niet alleen iedere zomer veel toeristen aan, veel kunstenaars, dichters, schrijvers, componisten en artiesten uit heel Nederland uitten hun lof over de provincie. Van het wiegende Zomer in Zeeland van Saskia & Serge tot de vrijzinnige avant-garde jazz van Leo Cuypers ontstonden met een zilte Zeeuwse wind, waaiend door de haren.

De middeleeuwse schelm Reinaart de vos waarde medio de 13e eeuw al door Zeeland en had een kasteel in Hulst, terwijl de 19de-eeuwse Amsterdamse politicus en schrijver Jacob van Lennep de provincie looft in zijn Nederland in de goeden ouden tijd: ‘Intusschen waren de gezichten schoon en afgewisseld. Hier stond tarwe, ginds rogge. Daar golfde de haver, wat verder wies het vlas en de klaver ondereen of stond zomer- en koolzaad.’ Nescio schreef een eeuw later iets cryptischer: ‘Ik zit nogal eens aan de waterkant. Daarvoor zit ik in Zeeland.’ De kunstenaars Jan Toorop en Piet Mondriaan vonden tijdens hun vakanties in Domburg de inspiratie voor hun landschapsschilderijen.

De van oorsprong Brabantse ex-zeeman en ex-alcoholist Alex Roeka, die pas op latere leeftijd doorbrak als artiest en liedjesschrijver, zegt tot rust te komen in Zeeland. In zijn ode aan de provincie zingt hij over de grillige wind die het Zeeuwse landschap streelt of teistert. Daarmee lijkt het poëtische lied vooral ook over een grillig menselijk karakter en misschien wel hemzelf te gaan.

Alex RoekaZeeuwse Wind

Veruit het bekendste lied over Zeeland is natuurlijk Zomer in Zeeland van Sakia & Serge. De muziek is gebaseerd op het Amerikaanse nummer Try To Remember (onder andere bekend van Harry Belafonte) en de Amsterdamse artiest Henk van der Molen schreef er een Nederlandse tekst voor. Het West-Friese echtpaar en duo Saskia & Serge geeft er in walstempo een weemoedig karakter aan, van voorbije vakantieromantiek op de Zeeuwse stranden.

Saskia & SergeZomer in Zeeland

Om het culturele klimaat in Zeeland leven toe te blazen werd in 1969 de vereniging Jeugd en Muziek Zeeland opgericht, later omgedoopt tot Nieuwe Muziek Zeeland. De vereniging organiseerde unieke concerten, gaf compositieopdrachten en regelde wereldpremières in Zeeland. Het jaarlijks gehouden Festival Nieuwe Muziek was van 1976 tot 2005 een van de belangrijkste evenementen die men organiseerde. Zo kwamen vernieuwende componisten als Morton Feldman, John Cage en Michael Nyman naar Zeeland. De Amsterdamse rietblazer en componist Willem Breuker componeerde nieuwe melodieën voor het carillon van de Middelburgse abdijtoren de Lange Jan.

Willem Breuker - Carillonstuk 3

Het Willem Breuker Kollektief was jaarlijks een graag geziene gast op Festival Nieuwe Muziek. Heemstedenaar Leo Cuypers, die toentertijd pianist was bij het gezelschap, kreeg in 1977 de compositieopdracht die leidde tot zijn Zeeland Suite. Het werk, waarvan ieder deel een plek in Zeeland verbeeldt, werd door de hele provincie live uitgevoerd en gefilmd voor een televisiefilm.

Leo CuypersBob’s Lick

Zeeland Suite kan gerust een mijlpaal in de Nederlandse jazz worden genoemd en werd in 2015, opnieuw in opdracht van Nieuwe Muziek Zeeland, geherinterpreteerd door een groep jonge jazzmuzikanten onder leiding van pianist Jeroen van Vliet, die het voor een deel herschreef als opnieuw een roerige ode aan Zeeland.

Jeroen van Vliet - Wind

MR