Voor velen is ze niet weg te denken uit de huidige jazzscene: Meshell Ndegeocello is al ruim 30 jaar baanbreker en smaakmaker. Dit jaar is ze artist in residence tijdens het North Sea Jazz Festival. Ndegeocello’s carrière is net zo veelomvattend als de identiteiten die ze belichaamt, hokjes zijn niet aan haar besteed en hier komt Ndegeocello dan ook regelmatig voor uit.
Zo ook op If that’s your boyfriend (He wasn’t last night). Deze single, afkomstig van haar debuutalbum Plantation Lullabies (1993), leverde Ndegeocello maar liefst twee Grammy’s op. Op dit album spreekt Ndegeocello zich uit over thema’s die vandaag de dag nog steeds aandacht verdienen, van het koloniale verleden van de VS, tot aan het thema van dit nummer: seksuele vrijheid. Het album blijft daardoor relevant en met de afwisseling tussen rap en zang, ondersteunt door haar funky basspel, lijkt dit nummer exemplarisch voor één van Ndegeocello’s vele muzikale identiteiten.
Meshell Ndegeocello – If that’s your boyfriend (He wasn’t last night)
Tijdens het North Sea Jazz festival staat de zondag in het teken van dit album, Plantation Lullabies. Op de zaterdag brengt ze juist haar nieuwste album ten gehore: The Omnichord Real Book (2023). The Omnichord Real Book is een referentie naar the Real Book, een compilatie van jazzstandards waar (jazz)muzikanten uit kunnen spelen en op kunnen improviseren. Zoals alleen Ndegeocello dat kan, neemt ze nummers uit the Real Book en verwerkt die door op een manier waarmee de nummers in een nieuwe dimensie terecht komen. Op dit album zijn onder meer Cory Henry, Jason Moran en Ambrose Akinmusire te horen, zeker geen onbekenden van het NSJ festival. Met The Omnichord Real Book gooide Ndegeocello opnieuw hoge ogen en mocht ze een Grammy voor Best Alternative Jazz Album in ontvangst nemen. Op Burn Progression is de alternatieve kant van jazz goed te horen: trompettist Akinmusire improviseert feilloos over de funky basis van Ndegeocello. Zijn trompetgeluid lijkt op momenten Ndegeocello’s stemgeluid aan te nemen, wat de vervlochtenheid benadrukt van vocale en instrumentale muziek waar het album bol van staat.
Meshell Ndegeocello, Hanna Benn, Ambrose Akinmusire – Burn progression
The Omnichord Real Book is de opvolger van Ventriloquism (2018), een album vol met iets wat eerder herinterpretaties dan covers te noemen is van R&B-en soulnummers. Beide albums fungeren als heldere voorbeelden van de manier waarop Ndegeocello omgaat met muziek; als nieuwe interpretaties van bestaande muziek. Zo ook het magische Sometimes it snows in April, oorspronkelijk van Prince, waar ze door middel van een bijna akoestische benadering een melancholische toon weet neer te zetten. Ndegeocello is niet bang ruimte te nemen, maar weet ondanks de vertraging het nummer te laten stromen. Vele van haar albums verwijzen naar haar persoonlijke leven en activisme. Zo is de omgekeerde roze driehoek die op de cover van dit album prijkt een verwijzing naar de roze driehoek die homoseksuele mannen tijdens de tweede wereldoorlog van de nazi’s moesten dragen.
Meshell Ndegeocello – Sometimes it snows in April
Het is wel duidelijk waarom Ndegeocello de uitgelezen persoon is om tijdens het genre-overschrijdende North Sea Jazz Festival als artist in residence aan te treden. Naast haar virtuoze basspel wordt ze ook gezien als één van de grondleggers van de neo-soul. Op haar album Comet, Come to Me (2014) is dat goed te horen. Op Tom kabbelt de melodie rustig voort terwijl Ndegeocello met zachte stem de melodie voortstuwt. In interviews geeft ze het belang van een goede melodie aan. Ze verwijst weer naar haar vader, die vroeger jazzsaxofonist was en haar leerde hoe een goede basis ervoor zorgt dat je op elk moment kon inspringen.
Meshell Ndegeocello – Tom
Naast haar grensoverschrijdende genres zijn ook haar samenwerkingen talrijk. Zo won Better than I imagined (2021) de Grammy voor het beste R&B Lied. Op dit nummer, wat op het album Black Radio vol. 3 van Robert Glasper staat, horen we Ndegeocello samen met H.E.R., waar het contrast tussen de twee stemmen Ndegeocello’s androgyne identiteit benadrukt. Naast vroegere samenwerkingen met grote namen als Madonna en Chaka Khan zorgen deze hedendaagse samenwerkingen voor de bevestiging van haar relevantie. Glaspers albumreeks stelt kritische vragen bij de hedendaagse realiteit voor zwarte Amerikanen, iets waar Ndegeocello ook naar blijft verwijzen in haar eigen muziek. Haar bijdrage aan dit nummer is daarom niet alleen muzikaal logisch, maar ook symbolisch een bijdrage aan dit activisme.
Robert Glasper, H.E.R., Meshell Ndegeocello – Better than I imagined
(VvB)
